Kalça çıkığı kalça ekleminde görülen bir problemdir. Doğumsal ve gelişimsel kalça çıkığı problemleri ile birlikte travmatik olaylar nedeniyle açığa çıkan kalça çıkığı problemleri de bulunmaktadır. Günümüzde doğumsal ve gelişimsel kalça çıkığı problemlerinin görülme oranı travmatik nedenlere oranla daha fazladır.

Travmatik nedenlerle oluşan kalça çıkığı problemleri genellikle sportif faaliyetler, kaza, çarpma, düşme gibi olaylar sonucunda meydana gelmektedir. Doğumsal kalça çıkığı problemi ise femur başının uyluk kemiğinden ayrılması sonucunda meydana gelmektedir. Bu problem her iki durumda da hastada ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olmaktadır. Aynı zamanda tedavi edilmeyen kalça çıkığı problemlerinde kireçlenme ve hareket edememe gibi ciddi semptomlar yaşanabilmektedir.

Doğumsal Kalça Çıkıklığı Nedir?

Öncelikle bilinmesi gereken bebeklerde kalça çıkığını doğumu yaptıran doktor ya da ebeler yapamazlar; bebeklerde ki kalça çıkığı dediğimiz hadise aniden gelişen bir durum değil aksine anne karnında başlayıp çeşitli faktörlerle doğum sonrasında devam ederek gelişen bir süreçtir. Sanki doğum esnasında oluşan kötü bir durum ifadesi veren  Doğumsal Kalça Çıkığı terimi tıp literatüründe kullanılmamakta bunun yerine Gelişimsel Kalça Displazisi (Yapısal Bozulmayla Gelişme) terimi kullanılmaktadır.

Doğumsal kalça çıkığı problemi bebeğin anne karnında bulunduğu süreçte gelişmektedir. Uyluk kemiğinin kalça eklemi yuvasından yavaş bir süreçle ayrılmasıve birbirlerini karşılayamama  sonucunda açığa çıkan bu problemin erken tanı ve tedavisi büyük önem taşımaktadır. Aksi halde gelişim çağında ve yetişkinlik döneminde birçok problem yaşanabilmekte ve cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulabilmektedir.

Doğumsal kalça çıkığı probleminin görülme oranı 800 bebekte 1’dir. Kız bebeklerde görülme olasılığı ise erkek bebeklerde görülme olasılığından daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Doğumsal kalça çıkığı probleminin nedenleri tam olarak tespit edilememekle birlikte birtakım yaklaşımlar bulunmaktadır. Bunlar;

• Kundaklama
• Hormonal nedenler
• Genetik faktörler
• Doğumun makat gelişi işe gerçekleşmesi

Nedenleri Nelerdir?

Bebeklerde kalça çıkığı probleminin nedenleri genellikle doğumsal olarak bilinse de dışarıdan uygulanan etkilerin de payı büyüktür. Özellikle Türkiye’deki ailelerin yeni doğana kundak uygulaması kalça çıkığı problemine neden olmaktadır.

Risk Faktörleri

Doğumsal ortopedik problemlerde genetik faktörlerin yeri büyüktür. Bu nedenle ailede kalça çıkığı problemi yaşanması bebekte de kalça çıkığı problemi görülme riskini arttırmaktadır. Bu durum erken tanı için mutlaka doktorun bilgisi dahilinde olmalıdır.

Bilinçsizce kundaklama bebeğin kemik gelişimine zarar verebileceği gibi kalça çıkığı problemlerine de neden olmaktadır. Bununla birlikte bebeğin ayaklarından tutulup kaldırılması, yanlış şekilde bez bağlanması, dar kıyafetler giydirilmesi ve kucakta yanlış şekilde taşınması gibi faktörler de kalça çıkığı problemini açığa çıkarabilecek faktörler arasındadır.

Doğumsal Kalça Çıkığı Belirtileri

Bebeğinizde aşağıdaki belirtilerden biri ya da birkaçı gözlemleniyorsa mutlaka bir ortopedi uzmanına başvurmanız önerilmektedir;

• Yaşıtlara göre geç yürüme
• Ayaklar ve bacaklarda şekil bozuklukları
• Bacak boğumlarında asimetri bulunması
• Bacak uzunluklarının farklı olması
• Bacaklardan birinin diğerine göre çok daha hareketli ve esnek olması
• Bez değiştirme sırasında bacakların eşit şekilde açılmaması
• Yürüme öğrenilirken sendeleme ve sık düşme
• Paytak yürüme ve topallama

Doğumsal Kalça Çıkığının Tanısı

Kalça çıkığı problemi her zaman belirti vermeyebilmektedir. Bu nedenle doğum sonrası periyodik kontrollerinin aksatılmaması büyük önem taşımaktadır. Bu kontroller sırasında bebeğinizin kalça eklemi de muayene edilecektir. Kalça çıkığı probleminin ilk 6 ayda teşhis edilmesi büyük önem taşımaktadır. Günümüzde doğum sonrasında 1. Ayda yapılan kalça USG tetkiki erken tanıda altın standart olmuştur. Erken teşhis tedavi yönteminde de belirleyici olmaktadır. Kalça USG si kalça çıkığı cerrahisi sayılarını hızla düşürmüştür.

Yeni doğan bebeklerde uyluk kemiklerinin çekilip itilmesi ile uzman tarafından anlaşılabilen kalça çıkığı problemi; daha büyük bebeklerde ise bacakların eşit ve kolay bir şekilde açılıp açılmadığı kontrol edilerek teşhis edilebilmektedir. Doktorun kalça çıkığı şüphesi bulunuyorsa bir ortopediste başvurulması gerekmektedir.

Bebekteki kalça çıkığı probleminin kesin tanısının konulması ve derecesinin belirlenmesi amacı ile ultrason ve röntgen teknolojilerinden faydalanılmaktadır.

Doğumsal Kalça Çıkığı Tedavisi

Doğumsal kalça çıkığı probleminin konforlu ve kısa sürede tedavi edilebilmesi için erken teşhis edilmesi büyük önem taşımaktadır. Erken tanı konulan bebeklerde Pavlik Bandajı kullanılarak tedavi yöntemi uygulanırken geç dönemde fark edilen kalça çıkığı problemlerinde alçı uygulaması ya da ameliyatla tedavi yöntemine başvurulabilmektedir.

Pavlik bandaj ile tedavi yönteminde bebeğin dizlerinin karın bölgesine çekilmesi sağlanmaktadır. Bu süreç 2 ila 3 ay devam etmektedir. Alçı uygulaması ise bebeğin kalça ekleminin alçıya alınarak bacakları askıya alınmaktadır. Bu iki yöntemin yeterli olmadığı durumlarda ise cerrahi yöntemler uygulanmaktadır. Kalça çıkığı problemlerinin cerrahi tedavisinde kalça protezi uygulaması gerçekleştirilmektedir. Bu uygulamanın alanında tecrübeli cerrahlar tarafından gerçekleştirilmesi başarılı sonuçlar alınmasını sağlamaktadır.

Doğumsal kalça çıkığı probleminin tanısında geç kalındığında tedavi süreci zorlaşmakta ve uzun sürmektedir. Bu nedenle; yürümeye başlandığı zaman topallıyorsa ve bacak boyları eşit değilse mutlaka ertelemeden bir doktora başvurulması gerekmektedir.