Diz eklemi  günlük aktivitelerde sürekli kullanılması sebebi ile oldukça önemlidir. Çok çabuk deforme olma özelliği taşıyan diz eklemi özellikle ileri yaşlarda kireçlenme problemleri ile karşı karşıya kalmaktadır. Diz kireçlenmesi tedavisinde birtakım tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.

Bu tedavi yöntemlerinin en kalıcısı diz protezi ameliyatıdır.

Diz Eklemi Nedir?

Diz eklemi vücutta en aktif olan eklemlerdendir. Gerek vücut ağırlığının tamamını üstlenmesi gerekse oturma, kalkma, yürüme gibi aktivitelerde rol oynaması diz eklemlerinin daha çok deformasyona uğramasına neden olmaktadır. Bununla birlikte diz eklemlerinde yaşanan aşınma ve kireçlenme problemi genellikle genetik yatkınlık ve ileri yaşa bağlı gelişmektedir.

İlaçla tedavi ve fizik tedavisinin cevap vermediği kireçlenme problemlerinde sıklıkla diz protezi uygulamasına başvurulmaktadır.

Diz kireçlenmesinin oluşum süreci iki şekilde değerlendirilmektedir;

- Eklemlerde aşınma sonucunda yaşanan kıkırdak parçalanmaları

- Eklemi oluşturan kemiklerde büyüme ya da kemik spürlerin görülmesidir. 

Bir diğer adı diz eklemi artrozu olan bu hastalık bir oynar eklem olan diz eklemindeki kıkırdak yapının ilerleyen yaşla birlikte bozulmasıdır. Tıbbi literatürde gonartroz olarak bilinir.

Diz Kireçlenmesi Neden Olur?

Diz kireçlenmesi günümüzde 50 yaş üstü kişilerde sıklıkla görülen problemler arasındadır. Kireçlenme problemleri yaşamamak için birtakım önlemler alınmalıdır. Bununla birlikte alınacak önlemlerin kireçlenme nedenlerini ortadan kaldıracak şekilde planlanması gerekmektedir.

Diz kireçlenmesi probleminin nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilmektedir;

• İlerleyen yaşla birlikte oluşan deformasyon

• Kas zayıflığı

• Aşır kilo

• Ailesel faktörler

• Düşme, kaza gibi travmalar

• Romatizmal hastalıklar

• Diz ekleminin enfeksiyon geçirmesi

Genellikle ilerleyen yaşlarda karşımıza çıkan diz kireçlenmesi 50 yaş üstü kadınlarda sık karşılaşılır. Başlangıç dönemi 30'lu yaşlardır.

Ağrı veya Şişlik Olur mu?

İleri yaştaki kişilerde daha sık görülen kireçlenme problemlerinin ana belirtisi ağrıdır. Ancak ağrı başka birtakım hastalıkların da belirtisi olabileceğinden kireçlenme probleminin diğer belirtileri de değerlendirme içerisine alınmalıdır.

• Ağrı; dizlerde kireçlenme sonucu açığa çıkan ağrı her hastada farklı şekillerde hissedilmektedir. Hastaların bazılarında ağrı açığa çıkıp hemen sonrasında geçmektedir, bazılarında ise merdiven çıkaken ya da uzun yürüyüşler sonucunda açığa çıkan ve uzun süren ağrı hissedilmektedir. Bu ağrı hissi buz uygulaması ve dinlenme ile geçebilmektedir.

• Sertlik; kireçlenen diz eklemindeki kemikler birbirlerine sürtünmekte ve şişlik oluşmaktadır. Bunun sonucunda uzun süre hareketsiz kalan bir hasta yürümeye başladığı zaman sertlik hissini duymaktadır. Sertlik hissi ile birlikte eklemde şişlik de görülebilmektedir.

Bununla birlikte diğer belirtiler de şu şekildedir;

• Bazen hafif ısı artışı;

• Şişlik • Şekil bozukluğu

• Ses gelme

• Fonksiyon kaybı, takılma

Kimlerde Diz Kireçlenmesi Görülür?

• Aslında diz kireçlenmesinin nedenlerindeki maddeler bu sorunun cevabı niteliğinde olabilir. Bunun dışında;

• Genellikle 50 yaş üstü kadınlarda

• Aşırı kilolularda

• Bacaklarında varis bulunan ve menopoz dönemindeki kadınlarda

Diz kireçlenmesi problemi yaşamamak adına ideal kilonun korunmasının yanı sıra menopoz döneminde kemik güçlendirici mineral ve vitamin takviyelerine başvurulması da büyük önem taşımaktadır. Aynı zamanda egzersiz programları aksatılmamalı ve dengeli beslenmeye özen gösterilmelidir.

Diz Kireçlenmesinde Uygulanabilecek Yöntemler

Diz kireçlenmesi problemlerinde hangi yöntemin uygulanacağına doktor karar vermektedir. Bununla birlikte dizde oluşan kireçlenme probleminin derecelerine göre hastaya en uygun tedavi yöntemi tercih edilmektedir. Özellikle genç hastalarda cerrahi dışı tedavi yöntemleri uygulanırken (fizik tedavi, ilaçla tedavi gibi) ileri yaşlardaki hastalarda cerrahi yöntem ile tedavi seçeneği tercih edilmektedir. 

Diz kireçlenmesi probleminin tedavisinde öncelikle korunma yöntemleri uygulanmalıdır. İdeal kilonun korunması, diz kaslarının çeşitli egzersizler ile güçlendirilmesi ve diz eklemlerinin travmalardan korunması da tedavi aşamasının başlangıcında etkendir. 

Bununla birlikte çeşitli ağrı kesiciler ve kıkırdak haplarının kullanılması da tedavi sürecinin başlangıcıdır. Ortez ve cihazlama uygulamalarının yanında sıcak soğuk uygulamaları, manuel terapi ya da doktor kontrolünde kaplıca tedavileri de kireçlenme problemlerinde etken tedavilerdir. 

Diz Kireçlenmesi Tedavisi Teknikleri

Eğer hastalık hafif düzeydeyse ameliyatsız yöntemlere başvurulur. Ameliyatsız yöntemler arasında medikal ilaçlar ile tedavi ve fizik tedavi uygulamaları en sık tercih edilen yöntemlerdir. İleri derecede kireçlenme varsa cerrahi tedavi yapılır. Cerrahi ya da cerrahi dışı tedavi seçeneklerini muayene ve tetkiklerden sonra hasta ile kararlaştırırız.

Muayene ve tetkikler sonucunda karar verilebilecek tedavi yöntemleri şu şekildedir;

- İlaçla tedavi

- Enjeksiyon yöntemi

- Ortez

- Cerrahi (protez tedavisi)

Diz Kireçlenmesi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Diz ekleminin kireçlenmesinde hangi tedavinin uygulanacağı kireçlenmenin derecesine bağlı kalınarak tercih edilmektedir. Özellikle kireçlenme probleminin başlangıç aşamasında olan hastalar için cerrahi dışı tedavi yöntemleri ile iyileştirilmektedir. Bu tedavi yöntemleri; ideal kilonun korunması, dengeli bir eklem elde etme amacı ile egzersiz programları, ağrı kesici ve iltihap giderici ilaçlardır.

Aynı zamanda kıkırdak güçlendirici haplar ve enjeksiyon uygulamaları da cerrahi dışı diz kireçlenmesi tedavilerinde etkendir. İleri derecede diz kireçlenmesi problemi olan hastalar özellikle ileri yaşta olanlara cerrahi yöntem ile tedavi uygulanmaktadır. 

Diz Kireçlenmesinin Ameliyatsız Tedavisi

• Kilo vererek dizdeki yükü azaltmak

• Dizdeki kas ve bağları güçlendirici egzersizler

• Sıcak ve soğuk uygulamalar

• Baston, dizlik, yumuşak tabanlı ayakkabı gibi destekleyiciler

• İstirahat

• İlaçlar

• PRP

Ameliyatsız yöntemlerle diz kireçlenmesi tedavisi sonuç vermediğinde ve şikayetlerin devam etmesi durumunda diz protezi uygulamasına başvurulmakta ve protez ameliyatı sonrasında hasta yaşam kalitesini yeniden kazanmaktadır.

Diz Kireçlenmesine Ne İyi Gelir?

Diz kireçlenmesi problemi genellikle yaşlanmaya bağlı olarak açığa çıkmaktadır. Bu nedenle kemşk ve kıkırdak güçlendirici besin takviyelerinin alınması, egzersiz programlarının aksatılmaması diz kireçlenmesi probleminin önüne geçebilmektedir.

Aynı zamanda dengeli hareket etmek, yerden bir şey kaldırılacağı zaman çömelerek almak, diz eklemlerini düşme, çarpma ve kaza gibi travmatik olaylardan korumak büyük önem taşımaktadır.