Omuz yırtığı insanların günlük yaşamlarında en sık kullandığı eklemlerden biridir. Özellikle sporcuların çok kullandığı eklemlerden olan omuz eklemi çeşitli travmalar ile deformasyona uğrayabilir ve çeşitli sakatlıklar açığa çıkabilmektedir. Omuz yırtığı olarak tanımlanan bu durumun birden fazla tedavi yöntemi bulunmaktadır. 

Omuz Yırtığı Nedir?

Karmaşık bir yapıya sahip olan omuz eklemi, insanın en sık kullandığı eklemler arasındadır. Bu nedenle de en sık deformasyona uğrayan eklemler arasında da yer almaktadır. Omuz ekleminin fonksiyonlarının tam anlamıyla çalışabilmesi için gerekli olan omuz manşeti tendonunun yırtılması omuz yırtığı olarak tanımlanmaktadır.

Omuz yırtığı gelişen hastalarda ağrı ve güç kaybı yaşanmaktadır.

[quick-content]

Omuz Yırtılmaları Neden Olur?

Omuz, hareket açıklığı en geniş eklemlerden oluşmaktadır. Bu da omuz eklemlerinin ciddi travmalarla karşı karşıya kalabileceği anlamına geliyor. Ortopedi alanında omuz yırtılmaları çok rutin şikayetler arasındadır. Zaman içindeki yıpranmalara bağlı olarak omuz bölgesinde 60 yaşından sonra yırtılmalar gerçekleşebilir. Problem, yaş ilerledikçe, eğer önlem alınmazsa daha da büyüyor. Yaşlılıkla beraber kan akımı azalacağı için vücut tendonlara dair pürüzleri artık kendi kendine onaramaz. Ayrıca yaşlılıkla beraber oluşabilen kemik sıkışmaları da yırtıklara dolaylı yoldan sebebiyet verebilir.

Genç insanlarda ise genelde özel nedenler söz konusu. Kazalar, travmalar ya da ağır çalışma koşulları bu tip yırtılmalara zemin hazırlıyor. Kişi bilinçsiz bir şekilde aniden ağır bir yük kaldırıyorsa böyle bir yırtılma kaçınılmazdır. Profesyonel sporcularda omuz sakatlıkları çok sık rastlanılan bir durumdur. Gençlerde meydana gelen ani omuz yırtılmaları çok kısa süre içinde tedavi edilmelidir. Zaman geçtikçe iyileşme olasılığı kasın ölmesine bağlı olarak iyice düşüyor. Sorun kısa süre içinde çözülmediği takdirde bu artık kronik bir vakaya dönüşebiliyor. Genelde omuz yırtığı ameliyatından çekinildiği için insanlar tedavi süreçlerini erteleme yoluna gidiyor.

Omuzda aynı hareket çok uzun bir süre tekrar ederse bu uzun vadede yırtılmalara neden olabilir. Boya işiyle uğraşanlar, tenis oyuncuları, marangozlar, rotator kılıf yırtılmaları için risk barındıran meslek grupları arasındadır.

Omuz Yırtığı Nasıl Belli Olur?

Omuz ağrıları genelde dinlenme süreçlerinde ortaya çıkar. Bu yüzden gece yarısı başlayan ağrılar, birçok hastada rastlanılan bir durumdur. Kolu yukarı kaldırdığı esnada ağrının etkisi çoğalmaya başlar. Kısmi de olsa tam yırtık da olsa kas her şekilde güçsüzleşir. Kişi saçını tararken bile zorlanabilir. Kişi elini sırtına doğru götüremeyecek noktaya gelir ve günlük yaşamı birçok açıdan olumsuz etkilenir.

Omuz Yırtığı Belirtileri Nelerdir?

Omuz yırtığı gelişen hastalarda güç kaybı ve yoğun ağrının yanı sıra omuz üzerine basamama, hareket kısıtlaması, kolu arkaya öne çevirememe ve yıkarı kaldıramama gibi problemler ile belirti vermektedir.

Bununla birlikte omuz ağrıları hastaların önemsemediği ve muayenesi ertelediği problemlerdir. Tedavi edilmeyen omuz yırtıkları çok daha ciddi problemler açığa çıkararak daha ciddi semptomlar yaşanmasına neden olmaktadır.

Omuz Yırtığında Tanısı Nasıl Konur?

Hasta açığa çıkan semptomlar ile doktora başvurmaktadır. Sakatlığın öyküsü ve semptomların değerlendirilmesi ile birlikte röntgen, MR ve ultrasonografi gibi görüntüleme tekniklerinden de yararlanılmaktadır. Yırtığın oluştuğu bölgeye ve derecesine bağlı olarak uygulanacak tedavi yöntemi belirlenmektedir. Tendonun tamamı boyunca oluşan yırtıklar için cerrahi tedavi yöntemine ihtiyaç duyulabilmektedir.

Risk Faktörleri Nelerdir?

• İleri yaş
• Rotator manşet bölgesinde daralma
• Eklemin zedelenmesi
• Çarpma, düşme gibi travmatik olaylar
• Tavan boyama ya da atış sporları gibi tekrarlayan baş üstü hareketlerin uygulanması
• Diyabet

Omuz Yırtığı Tedavisi

Rotator manşet yırtığı tedavisi hastalığın derecesine göre değişir. Ağrıyı sonlandırmak ve hareket kabiliyetini eski haline döndürmek tedavinin esas amacıdır. Omuz yırtığı tedavisinde öncelik omuz ekleminin korunmasıdır. Bununla birlikte yırtığın ilerlemesini önlemektir. Tedavinin ilerleyen süreçlerinde ve ciddi yırtıklar söz konusu olduğunda cerrahi yöntemlere başvurulabilmektedir.

Ameliyatsız Omuz Yırtığı Tedavisi

Eğer hastalığın seviyesi ileri düzeyde değilse ameliyatsız omuz yırtığı tedavisi yöntemleri uygulanabilir. Bu yöntemler şunlardır;

• Dinlenmek

• Eğer yırtılma bir aktivite sonrası olduysa bu aktiviteye ara vermek

• İlaç tedavisi

• Fizik tedavi

Omuz Yırtığı Ameliyatı

Şu durumlarda omuz yırtığı ameliyatına gerek duyulabilir:

• Ağrılar uzun süredir varsa

• Yırtık büyükse

• Ağrılar dinlenirken dahi geçmiyorsa

• Omuzda güçsüzlük oluşmuşsa

• Yırtık travma sonrasında olduysa.

Biz omuz yırtılması ameliyatlarında kapalı yöntem olan artroskopik cerrahi yöntemini tercih ediyoruz.

Omuz Yırtığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Omuz grubunda 4 temel kas grubu bulunuyor. Doktorlar, bu kaslardan hangisinde bir yırtık meydana gelmişse, buna göre bir yol izler. Kimi omuz yırtılmalarında kas geriye doğru kaçar. Bu her hastada daha farklı bir boyutta gerçekleşir. Eğer hastanın kasları bu süreçte geriye çok fazla kaçmış ise o zaman kapalı ameliyat olanaksız bir hale gelir. Hastanın ameliyattan sonra hareket becerisini yeniden elde etmesi pürüzün boyutuna, nerede ve hangi düzeyde yaşandığına bağlı bir faktör. Tedavi seçenekleri olası pürüzün tespit edilmesiyle beraber başlar. Örneğin yırtık küçük bir düzeydeyse, ameliyat tercih edilmez. Çünkü bu tip durumlarda kas çok fazla incelmemiş ya da güç kaybetmemiştir.

İlk olarak hissedilen ağrının kaynağı tespit edilir. Kimi durumlarda kolda oluşan ağrılar, boyun fıtığından kaynaklı olabiliyor. Doktorunuz öncelikle bu ayrımı ortaya koymakla yükümlüdür. Çekilen röntgenlerle beraber omuzda oluşan aşınmalar ve ağrıya neden olan yırtılma gözlemlenir. Ultrasonografi bu süreçte devreye girer. Ayrıca MRG sayesinde yırtığın düzeyi daha detaylı şekilde analiz edilir. Bu aşamada kişinin yaşı, yaşamsal alışkanlıkları ve mesleği tedavi aşamasında etkili olur. Hastalık erken süreçlerde tedavi ediliyorsa, çeşitli ilaçlar ve fizik tedavi uygulamaları yeterli görülür. Kol askısı ya da soğuk uygulamalar şiddetli ağrıların önüne geçmek için yapılan çözümlerdir. Eğer kişi ameliyatsız tedavi ediliyorsa bu genelde hastalığın ilerlemesine yönelik bir yönelim değildir. Bu tip kişiler dönemsel olarak ağrılarından kurtulsa da genelde ileri yaşlarda yeniden bu problemlerle yüzleşir.

Eğer bu tip ameliyat gerektirmeyen tedavi yöntemlerinden bir karşılık alınamamışsa, cerrahi çözümler devreye girer. Artoskopik cerrahi omuz yırtıklarında etkili bir çözümdür; fakat buna rağmen bazı durumlarda açık cerrahiye de ihtiyaç duyulabilir. Bu yöntemde dokular kesilmediği için kişi asla ağrı hissetmez. Kişi ameliyattan sonra çoğunlukla bir gece yatırılır. Kemik çıkıntılar oluşmuşsa bunlar törpülenir. Tam kas yırtılmalarında bazen onarma işlemi başarısız olur. Bu durumda ölü kasların olduğu bölgeye yeni kaslar transfer edilir. Bazı durumlarda seneler boyunca tedaviden uzak kalmış rotator kılıf için omuz protezleri son çare olarak görülür.

Omuz Yırtığı Ameliyatı Riskleri

Omuz yırtığı problemi dinlendirme ve fizik tedavi ile iyileşme göstermediği taktirde ameliyata ihtiyaç duyulmaktadır. Her cerrahi müdahalede olduğu gibi omuz yırtığı ameliyatında da birtakım riskler söz konusudur. Hastanın ameliyat sonrasında fizik tedaviye devam etmemesi ameliyatın başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olmaktadır. Aynı zamanda ameliyatı gerçekleştiren doktorun önerdiği omuz kol askısı ile omuz yırtığı probleminin çok daha hızlı bir şekilde iyileşmesi sağlanmaktadır. 

Omuz Yırtığı Ameliyatı Sonrası Egzersiz

Omuz yırtığı ameliyatının başarısını olumlu yönde etkileyen en önemli faktör ameliyat sonrası doktor kontrolünde egzersizlerin aksatılmamasıdır. Doktor kontolünde egzersiz programına uyulması ve bununla birlikte fizik tedavi seanslarının aksatılmaması ile omuz eklemi güçlenecek omuz manşeti tendonu üzerinde uygulanan cerrahi müdahalenin iyileşme süreci kısalacaktır.