Kök hücre, eklemlerde çeşitli nedenlerle meydana gelebilecek kıkırdak hasarları, özellikle diz ve kalça eklemlerinde, aşınma, ağrı ve nihayetinde kireçlenme olarak tanımlanan artroza neden olur. Ek olarak, kıkırdak hücresi kendi özel yapısından dolayı öldüğünde, kıkırdak güncellenemez veya iyileştirilemez. Bu nedenle eklemdeki bu hasarı durdurmak ve ilerlemesini önlemek gerekir. Kök hücre tedavisi, erken kıkırdak hasarı, ağrılı bir eklem, ancak ameliyat için erken olmayan ya da ameliyat olmak istemeyen hastalarda kıkırdak hasarının ilerlemesini azaltmak için kullanılan bir yöntemdir. Bununla birlikte, menisküs yırtıldığında, eklem eklemlerinin diz ekleminde birbirine sürtünmesini engellemek için koruma görevi gören kök hücre tedavisi de kullanılır.

Kök Hücre Nedir?

Kök hücreler, vücudun tüm hücrelerine dönüşebilen ana hücrelerdir. Embriyonik kök hücreler ve yetişkin kök hücreler iki bölüme ayrılır. Yetişkinlerde kök hücreler yetişkin dokusunu yenileyebilir ve vücudun iyileşmesine katılabilir. Kök hücreler yağ dokusu ve kemik iliğinden elde edilir. Hücre çıkarma, ağrıyı önlemek için hafif sedasyon ve lokal anestezi altında yapılır. Pelvis veya göbek yağ dokusundaki kök hücreler filtrelenir ve steril koşullar altında ayrılır. Yaklaşık 20-30 dakika süren kök hücre hazırlama işleminden sonra ortaya çıkan temiz kök hücreler hasta için kullanıma hazırdır.

Kök Hücreler Nasıl Elde Edilir?

Vücudun birçok dokusunda incelenmesine rağmen, kas iskelet sistemi hastalıklarının tedavisinde kök hücreler en yaygın kemik iliğinden elde edilir. Ek olarak, kök hücreler kas, yağ dokusu ve dizin sinovyal astarı gibi dokulardan elde edildi. Bu dokulardaki her yüz bin hücreden yaklaşık biri kök hücre olduğundan, bu hücrelerin etkili olması için çoğaltılması gerekir. Bu çoğaltma iki şekilde yapılabilir. Doku örnekleri, özel santrifüjleme sistemleri kullanılarak kök hücrelerin çoğaltılması veya kök hücrelerin konsantrasyonu için hücre kültüründe elde edilebilir.

Hücre kültürü iki aşamalı bir işlemdir ve önce dokunun uzaklaştırılmasını ve hücrelerin üretilmesini, ardından hastalıklı dokuya transfer için ikinci bir işlemi gerektirir. Hücre kültürü prosedürleri, hastalığın bulaşmasını önlemek ve istenmeyen hücrelerin transferini önlemek için yüksek standartlara sahip özel laboratuar koşullarında yapılmalıdır. Bununla birlikte, santrifüjleme ile elde edilen kök hücreler aynı aşamada kullanılabilir ve özel olarak tasarlanmış laboratuar ortamları gerektirmez.

Kök hücreler kültürleme veya santrifüjleme ile elde edilir ve daha sonra iki yolla uygulanır. Bunlardan biri doğrudan eklem içi enjeksiyondur. Bu teknikte enjeksiyondan sonra kök hücrelerin kendileri hasarlı bölgeye ulaşmalıdır. İkinci yöntemde, kök hücreler matriks adı verilen taşıyıcılara yerleştirildikten sonra, eklem cerrahi olarak açılır ve kök hücreleri içeren matris hasarlı alana yerleştirilir ve çeşitli yapıştırıcılar ile sabitlenir.

Kök Hücre Nasıl Kullanılır?

Kemik iliği veya yağ dokusundan türetilen kök hücreler, iyileşmesi beklenilen enjeksiyon yoluyla yaralı dizine iletilir. Diz kıkırdağına zarar gelmesi durumunda, hedef hücrelerin kollajen veya hiyalüronik aside dayalı taşıyıcılarla çalışması garanti edilir, böylece kök hücrelerin sadece hasar görmüş bölgede diz üzerine yayılma olmadan etki edebilmeleri sağlanır. Kök hücre bir insanın kendi hücreleri olduğu için, doku iyileşme ve yenilenme amaçlıdır.

Kök Hücre Tedavisi Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Her ne kadar kas-iskelet sistemi yaralanmaları ile ilgili deneysel çalışmalar yapılmış olsa da, kök hücrelerin en önemli uygulama alanı, hasarlı eklem kıkırdaklarının yenilenmesidir. Ayrıca, bağlantıdaki gecikmelerde çeşitli kas yaralanmaları ve kırıklarının kullanımı ile ilgili deneysel çalışmalar yürütülmektedir.

Başarısını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Tedavinin başarısını artıran ana faktör, hastanın doğru seçimi ve uygun teknolojiyi kullanarak kök hücre üretimidir. Bununla birlikte, kilo kaybı ve düzenli egzersiz gibi yaşam tarzı değişiklikleri, kök hücre tedavisinin uzun vadeli etkisini artırır.