Diz Protezi Ameliyatı

Diz protezi ameliyatı, ciddi şekilde etkilenen dizlerde ağrıyı hafifletmeye ve fonksiyonu geri kazanmaya yardımcı olabilir. Diz eklemini değiştirme işlemi eklemdeki hasarlı kemik ve kıkırdakları giderilmekte, protezi özel metal alaşımları ve diğer bileşenlerle değiştirilmektedir. Diz eklemine uygulanan protez ameliyatının amacı, diz ekleminde ağrısız bir hareket alanı sağlanarak, günlük yaşamın en üst düzeyde kalitesini sağlamaktır.

Diz Protezi Kimlere Yapılmalıdır?

Dizler için, egzersiz, ilaçlar, fizyoterapi yöntemleri, ağrı ve deformitesi olan hastalarda uygulanır, ancak dizlerdeki ağrı kaybolmaz, yürüme, günlük yaşamda merdiven çıkma gibi aktiviteler kesinlikle sınırlıdır ve eklem kıkırdağının ciddi şekilde zarar gördüğü anlaşılır. Tercihen, hasta 65 yaşın üzerinde ise protez uygulaması önerilir. Romatoid artrit gibi bazı romatizmal hastalıklarda, protez daha erken yaşta da yapılabilir.

Diz Protezi Hangi Hastalıklara Neden Olabilir?

Çeşitli nedenlerden dolayı, diz ekleminde dejenerasyon (kalsifikasyon) meydana gelir. Diz ekleminin kalsifikasyonuna gonartroz (diz kalsifikasyonu) denir. Gonartrozun çoğu, yaşla birlikte kendiliğinden ortaya çıkar. Fazla kilo dejenerasyonu artırır. Diz ekleminin dejenerasyonu menisküsün yırtılmaları, yaralanmaları ve operasyonları, romatolojik hastalıklar, bulaşıcı hastalıklar, travmatik kıkırdak lezyonları nedeniyle oluşabilir. Diz protezi operasyonu, diz eklemi ciddi hastalığı olan tüm hastalara yapılır. Diz ekleminde aktif bir enfeksiyon varlığında, diz protezi gerçekleştirilmez.

Diz Protezi Tedavisinin Aşamaları Nelerdir?

İlk olarak, diz protezi, protez dışı tedavi seçeneklerini (tıp, fizyoterapi vb.) kullanmayan hastalara uygulanacak ve kendileri için yararlı olacak bir aşamada olmalıdır. Diz röntgeninde her şey iyi görülebilir. Operasyon çözüldükten sonra anestezi hazırlanır. Operasyon öncesi diş çürüğü, yara veya başka herhangi bir enfeksiyonun varlığı, vücutta dikkatlice incelenmelidir ve öyleyse, tedavi edilmesi çok önemlidir. Operasyon lokal anestezi veya genel anestezi olarak uygulanabilir. Ameliyat süresi hastaya bağlı olarak değişmekle birlikte yaklaşık 1 saat sürer. Ertesi gün, hasta bir koltuk değneği ile kişisel ihtiyaçlarını karşılayabilir.

Diz Protezi Ameliyatının Riskleri Nelerdir?

Cerrahi tedavi sırasında erken ve geç dönemde diz protezi ameliyatı riskleri vardır. Her operasyonda mevcut anestezi ile ilişkili riskler vardır. Ek olarak, cerrahi alanda kullanım sırasında bölgede geçici olarak veya kalıcı kan damarı ve sinir yaralanmaları olabilir.

Ameliyat sonrası erken ve geç dönem komplikasyonları arasında en önemlisi enfeksiyondur. . Bu protezin hayatta kalmasını etkileyen en önemli komplikasyondur. Ameliyattan önce enfeksiyon odaklarına dikkat edilerek ve yaranın dikkatlice bakımıyla bu kolayca önlenebilir. Diğer bir geç komplikasyon ise protezin gevşemesidir. Gevşemeyi önlemek için hastanın kilo vermesi ve düzenli olarak diz egzersizi yapması önemlidir.

Diz Protezi Operasyonu Nasıl Yapılır?

Diz ameliyatı sırasında, diz kemiklerinin hasarlı kısımları çıkarılır ve metal ve plastik implantlar uygun doğrultuda diz yüzeyine tutturulup kaplama yapılır. . Diz ameliyatı operasyonu sırasında gerçekleştirilen işlemleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Elinize yada kolunuza küçük bir kanül yerleştirilir. . Bu kanül ameliyat sırasında antibiyotik ve diğer ilaçları size vermek için kullanılır.
• Ağrı kesici etkili olmaya başladıktan sonra diziniz özel bir çözelti ile sterilize edilir.
• Diz eklemini yüzeylerinin kaplama işlemi genellikle 1 saat sürer.
• İmplantlar kemiklere tutturulur. En iyi diz fonksiyonunu sağlamak için dizi çevreleyen bağların ayarlanması gerekir.
• Öncelikle geçici protezler uygulanır. Uygun görülürse asıl protezler takılır.
• Cerrah, implantların uygunluğundan ve işlevinden memnunsa kesi kapatılır.
• Vücuttan doğal sıvıları çıkarmak için yaraya özel bir tüp (dren) yerleştirilir.
• Steril bir pansuman uygulanır. Ayaktan kasığa kadar elastik bandaj sarılır.
• Anestezinin etkisi dinlenmeye alındığınız odanızdaki iken geçmeye başlar ve bilinciniz yerine gelir.
• Diziniz birkaç gün boyunca hassastır.

Tüm bu diz protezi ameliyatı işlemleri sürecinde doktor ve hemşire gözetiminde olursunuz.

Diz ekleminin yapısı diğer eklemlere oranla karmaşıktır. Patella, femur ve tibia adındaki üç ana kemikten oluşan eklemin hareket açıklığı oldukça geniştir. Bu kemikler kıkırdak doku ile korunmaktadır. Gerek eklemdeki kan akışının bozulması ya da iltihaplı hastalıkların diz eklemini tutması gerekse kireçlenme gibi problemler diz ekleminde yer alam kıkırdak dokusunun yıpranmasına ve yapısının bozulmasına neden olmaktadır. Zamanla ilerleyen özelliğe sahip bu problemin en kesin ve kalıcı tedavisi diz protezi ameliyatıdır.

Diz protezi ameliyatı; diz eklemindeki kireçlenen bölgenin temizlenmesi ve aşınmış kemiklerin çıkarılarak yerine özel materyallerden oluşturulmuş protezin yerleştirilmesidir. Diz protezi ameliyatı genellikle ileri derecede kireçlenme problemi yaşayan, diz eklemi ileri derecede deformasyona uğrayan ve diğer tedavi yöntemlerinin fayda sağlamadığı hastalara uygulanmaktadır.

İlaç, fizik tedavi, enjeksiyon uygulamalarının iyileştirme sağlamadığı ileri yaşlarda bulunan hastaların tercihine bağlı bir cerrahi müdahale olan diz protezi ameliyatı genel anestezi altında yaklaşık 1 saat süren bir uygulamadır.

Diz protezi ameliyatının başarılı bir şekilde gerçekleşmesi için;

• Doktor seçimi ve ameliyat planlaması
• Ameliyat süreci
• Ameliyat sonrası iyileşme sürecinde bakım büyük önem taşımaktadır.

Diz Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Son yıllarda tıp alanında yapılan çalışmaların çoğalması ve teknolojinin gelişmesi; diz protezi ameliyatlarında da hem doktor hem de hasta için oldukça konforlu bir süreç sağlanmaktadır. Diz protezi ameliyatı planlaması sırasında karar verilen protez türü ve boyutu, ameliyat sırasında hastanın diz eklemine yerleştirilmektedir. Açık ameliyat tekniği ile gerçekleştirilen diz protezi ameliyatında öncelikle eklemde bulunan iltihaplı dokular temizlenmektedir. Diz protezi eklem içerisine yerleştirildikten sonra; uygulama alanı minimum derecede kozmetik sorun oluşturacak şekilde kapatılmaktadır 

Diz protezi ameliyatını uygulayacak olan doktorun seçimi ameliyatın başarısını etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Bu nedenle ameliyat öncesinde mutlaka tecrübeli ve alanında uzman bir cerraha başvurulmalıdır. 

Diz Protezi Ameliyatı Sonrası

Diz protezi ameliyatı uygulanan hastaların dikkat etmeleri gereken birtakım önemli noktalar bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilmektedir;

• Herhangi bir enfeksiyona maruz kalındığında mutlaka doktora başvurulması gerekmektedir.
• Diş kontrollerinin ve tedavilerinin aksatılmaması gerekmektedir.
• Yaşam alanlarının düşme riski oluşturabilecek faktörlerden arındırılması gerekmektedir. Sehpa, halı gibi eşyalar düşme riski oluşturmayacak şekilde konumlandırılmalıdır.
• Ağır spor yapmaktan kaçınılmalıdır.
• Diz eklemlerini zorlayacak uzun yürüyüşler, tırmanışlar ve atlamalardan uzak durulmalıdır.
• Diz eklemlerinin düşme, çarpma ve kaza gibi travmalardan korunması gerekmektedir.
• Kemik ve kas sağlığının korunması gerekmektedir. Beslenme düzeni kemik sağlığını güçlendirecek şekilde oluşturulmalıdır.
• Doktorun önerdiği egzersiz programları aksatılmamalıdır.

Diz protezi ameliyatı sonrasında hastanın yaşam kalitesi yükselecektir. Ağrı hissi ve hareket kısıtlılığı gibi problemler ortadan kalkacaktır. Bu nedenle ameliyat sonrasında dikkat edilmesi gerekenler göz ardı edilmemelidir.

Diz eklemlerine cerrahi müdahale ile protez uygulanması sonrasında diz eklemlerinin travmalardan ve zorlamalardan korunması gerekmektedir. Bununla birlikte eklem ve kemik sağlığını korumak amacı ile beslenme programına dikkat edilmeli ve özellikle kemikleri güçlendirici besinler tüketmeye dikkat edilmelidir. Ameliyat sonrasında ağrı kontrolünü sağlamak ve ödem oluşmasının önüne geçmek amacı ile doktorun önerdiği ilaçları kullanmak, egzersiz programlarını aksatmamak ve fizik tedavi ve rehabilitasyon seanslarını aksatmamak gerekmektedir. Aynı zamanda ameliyat sırasında kullanılan protezin eklem ile kaynaşmasına engel olmamak adın vücudun tamamını iltihap ve enfeksiyonlardan korumak da büyük önem taşımaktadır.

Diz Protezi Ameliyatı Sonrasında Enfeksiyondan Korunma Yolları Nelerdir?

Diz protezi ameliyatı sonrasında doktor; uygulanması ve uygulanmaması gereken birçok öneride bulunmaktadır. Bu önerilerin uygulanması gerek iyileşme sürecinin kısalmasını gerekse de protezin ömrünün uzatılması için büyük önem taşımaktadır. Diz protezi ameliyatı sonrasında risk faktörü olabilecek en büyük etken enfeksiyonlardır. Vücudun herhangi bir bölgesinin enfeksiyona maruz kalması diz protezine ciddi zararlar vermektedir. Enfeksiyondan korunma yolları şu şekilde sıralanabilmektedir;

•  Ameliyat öncesinde diş kontrolleri aksatılmamalı ve herhangi bir enfeksiyon durumunda mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir. 
•  El, ayak hijyenine dikkat edilmelidir. 
•  Tırnak bakımına özen gösterilmelidir. 
•  Göz muayenesi aksatılmamalıdır. 

Diz Protezi Ameliyatı Sonrasında MR Çektirilir mi?

Diz protezi ameliyatı sonrasında hastaların kafasında birçok soru işareti bulunmaktadır. Bu soruların en önemlisi ise diz eklemine yerleştirilen proteze zarar verecek herhangi bir uygulama olup olmadığıdır. Diz protezi ameliyatı sonrasında MR çektirmeden önce mutlaka doktorun daha önce protez uygulaması yapldığından haberi olmalıdır. Öyle ki MR teknolojisi uygulanan proteze ciddi zararlar verebilmektedir. 

Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Rehabilitasyon

Diz protezi ameliyatı sonrasında diz eklemleri gücünü belirli ölçüde yitirmektedir. Aynı zamanda yerleştirilen protezin kemik doku ile kaynaması için de belirli bir süreye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle özellikle ameliyat sonrası süreçte; hastanın hareket kabiliyetini yeniden kazanması ve ağrı hissinden kurtulması için fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları gerçekleştirilmektedir. Bu süreçte hastanın sağlıklı beslenmesi, ideal kilosunu koruması, ağır sporlar ve ters hareketlerden kaçınması ile birlikte ameliyat bölgesini çarpma, düşme ya da darbe alma gibi travmatik olaylardan koruması gerekmektedir.